Binlerce yıldır kullanılan bir alternatif tedavi yöntemi olması ile birlikte hacamat diğer bir ismi ile kupa tedavisi olarak da adlandırılmaktadır. Tarih içerisinde sadece Türk kültüründe değil aslında Çin, Kore, Mısır ve Arap kültüründe de yer almış tıbbi yöntemlerden birisidir. Hatta Arap kültüründe özellikle İslami açıdan kullanılan bir tedavi yöntemi olması ile birlikte Hz. Muhammed (S.A.V.) döneminde de uygulandığı bilinmektedir.
Avrupa toplumunda da bilinen hacamat bronz çağ dönemlerine kadar uzanan bir tarihe sahiptir. Öyle ki modern tıbbın gelişmesi ile birlikte unutulmaya başlanmış olsa da kupa tedavisi Fransa, Almanya ve İngiltere gibi birçok ülkede çok uzun yıllar uygulanmıştır. Hatta çoğu zaman hacamat rutin bir tıbbi tedavi yöntemi olarak Amerika Birleşik Devletleri’nin kuruluşunda da doktorlar ve şifacılar tarafından yıllarca tercih edilmiştir.
Bugün dahi dünya geneline bakıldığında Çin ve Kore gibi büyük dünya ülkelerinde, halen birçok Ortadoğu, Avrupa ve Asya ülkesinde ve ülkemizde de hacamat hem profesyonel hekimler hem de alternatif tıp hekimleri tarafından uygulanmaya devam etmektedir. Türkiye’de de hacamat tedavisi bir alternatif tıp yöntemi olarak hem dini açıdan hem de sağladığı büyük faydalar sayesinde profesyoneller tarafından uygulanmaktadır.
Hacamat Nedir?
Eski bir tedavi yöntemi olması ile birlikte yakın geçmişte unutulmaya başlanmış olsa da son yıllarda tekrardan tercih edilen ve güvenilen bir tedavi yöntemi olmaya başlayan hacamat aslında kelime kökeni ile Arapçadan Türkçeye geçmiştir. Kupa tedavisi, Türkiye’de de hacamat olarak adlandırılırken, Arapça etimolojide kök anlamı, “hücum” karşılığını oluşturmaktadır. Çünkü uygulama esnasında da bir noktaya yönlendirme gerçekleştirecek şekilde bir işlem sağlanmaktadır.
Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed (S.A.V.) tarafından her ayın belirli günlerinde önerilen ve hadisler ile birlikte bahsedilen hacamat bilhassa Müslüman ülkelerde son yıllarda tekrar çok sık şekilde tercih edilmeye başlanmıştır. Tıbbi olarak açıklanması gerekirse, hacamat alternatif bir tedavi yöntemi olmakla birlikte vücutta bulunan kirli kanın belirli bir noktadan kupa yardımı ile toplanması ve sonrasında ufak kesiler oluşturularak çekilmesi işlemidir. Aslında tanımda ifade edilen bu işlemden ötürü de kupa tedavisi veya ıslak kupa tedavisi şeklinde de bilinmektedir.
Hacamat sayesinde aslında vücuttaki zararlı atıklar ve toksinler ile insan enerjisini sömüren zararlılar uzaklaştırılır. Bu tarz istenmeyen faktörler insan vücudunda kan içerisinde yoğun bir şekilde biriktiği için kirliliği içeren bu kanın vücudun belirli bir bölgesinden alınması ve oluşturacağı olumsuz etkilerin engellenmesi için uygulanmaktadır. Yani vücutta birikmiş olan toksin ve ölü kan hücrelerinin vücuttan dışarıya alınmasını ve kan hücrelerinin yenilenmesini sağlayarak, birçok katkı sunmaktadır. Özellikle bir kişi hasta olmadan önce hacamat uygulandığında hastalıklara karşı koruma özelliğine de sahiptir.
Hacamat Nasıl Yapılır?
Herhangi bir kişide hacamat tedavisi uygulanabilmesi için öncelikle bu kişinin tedavinin yapılabilmesi için uygun özelliklere sahip olması gerekmektedir. Çünkü A’dan Z’ye her yaş grubundaki, akla gelebilecek her kişiye uygulanabilecek bir tedavi yöntemi değildir. Zira bu holistik tedavi yöntemi binlerce yıldır uygulansa ta bazı kişiler özellikle hariç tutulmakta ve uygulanmasından mutlak olarak kaçınılmaktadır.
Hacamat uygulamasının yapılabilmesi için öncelikle kişideki rahatsızlıklara bakılır. Bazı kişilerde kalp hastalığı, anemi, aşırı derecede zayıflık, ileri yaş veya kan yoluyla bulaşan istenmeyen hastalıklar bulunabileceği için bu kişilerde uygulanması doğru olmamaktadır. Ayrıca hacamat uygulaması için uygun olmayan kişiler arasında;
- Hamileler,
- Organ nakli yaşamış kişiler,
- Diyaliz hastaları,
- Kalp pili bulunan kişiler,
- Düşük tansiyon rahatsızlığı yaşayan kişiler,
- Kemoterapi tedavisi gören kişiler gibi önemli gruplar yer almaktadır.
Hacamat bir alternatif tıp yöntemi oluştursa da aslında yine de bir tıbbi işlem olarak görülebilir. Çünkü cerrahi müdahale gerçekleştirilmektedir. Çok eski zamanlardan bu yana günümüze kadar ulaşmış şekilde hamamlarda, alternatif tıp kliniklerinde veya şifacılar tarafından yerel muayenehanelerde uygulamalar yapıldığı halen bilinmektedir. Fakat vücutta kesiler oluşturulması ve kanın alınması gibi hassas işlemler yapıldığı için artık profesyonel bir tedavi türü olarak doktorlar tarafından da uygulanan bir yöntem haline gelmiştir.
Hasta veya hastalık öncesi bir kişide hacamat uygulanması için öncelikle bir doktor kontrolü yapılması, belirtilen sakıncalı durumlar bulunduğunda kişiye uygulama yapılmasından vazgeçilmesi önemlidir. Herhangi bir sakınca bulunmaması durumunda, doktor kontrolünden sonra hacamat uygun görülürse, bizzat doktor tarafından ya da doktor kontrolünde eğitim almış profesyonel bir sağlık personeli tarafından uygulama gerçekleştirilebilir.
Hacamat uygulamasının yapılabilmesi için genellikle vücudun sırt bölgesinde belirli noktalar üzerinde kupa tedavisi gerçekleştirilir. Fakat bazı kişilerde vücutta aşırı derecede baş ağrısı, kol ağrısı gibi şikayetler yer alıyorsa, baş bölgesi ve vücutta akupunktur uygulanabilecek diğer noktalarda da uygulama gerçekleştirilebilir. Yine uygulama yapılacak bölge, mutlaka doktorlar tarafından hastanın rahatsızlığının incelenmesi ve tedavinin nasıl uygulanacağına göre belirlenir.
Hacamat uygulamasının gerçekleştirilmesi için öncelikle yapılacak bölge belirlendikten sonra antiseptik solüsyon kullanılarak temizleme gerçekleştirilir. Sonrasında pompalar veya vakum malzemeleri bu bölgeye yerleştirilir. Bu malzeme vücuttaki kirli kanın bulunduğu bölgeyi vakumlayarak, kanın alınabileceği hale getirdiği için takriben 5 dakika sonrasında bir uzman tarafından neşter ya da zemberek denilen bir aletle takriben 1 milimetre veya 5 milimetre arasında bir şerit çizilir. Bu şekilde birkaç çizik atıldıktan sonra artık kan alma işlemine geçilir.
Atılan çizikler ile birlikte tekrardan vakum işlemi gerçekleştirilir ve bu vakum işlemi sayesinde vücuttaki kirli kan yeniden kupa içerisinde dolar ve berrak kan bu bölgeden gelene kadar gerektiği sayıda vakum işlemi tekrarlanır. Kirli kanın vücuttan alınması işlemi tamamlandıktan sonra yine antiseptik temizlik yapılarak bu hacamat bölgesinde pansuman gerçekleştirilir. Belirli bir süre kanın durması beklendikten sonra merhem ya da bant gibi malzemeler kullanılmadan enfeksiyon oluşmayacak şekilde kirlenmeye açmadan tedavi tamamlanır.
Hacamat Bölgeleri Nelerdir?
Akupunktur tedavisinde olduğu gibi hacamat tedavisinin uygulanmasında da klasik olarak belirli bölgeler ve bu bölgelerin hangi endikasyonlar ile bağlantılı olduğu bilinmektedir. Aslında tıbbi olarak bu noktalar ve bölgeler yapılan çalışmalar ile ispat edilmiş olmasa da uzmanlar, uzun yıllardan bu yana tecrübeleri sayesinde uygulamayı bu noktalarda yaptığında, elde edilecek sonucu bilmektedir.
Bölgelere bakıldığında;
- Psikolojik problemler, baş ağrısı, egzama, sedef hastalığı, ağız ve diş rahatsızlıkları ya da katarak gibi tedavilerde kafa arkası bölgesinde hacamat
- Eğer boyun bölgesinde uygulama yapılırsa, genellikle göz ve göz hastalıkları, tiroit ya da lenf bezi hastalıkları gibi noktalarda ya da ağız kokusu gibi durumlarda çözüm elde edilebilir.
- Omuz bölgelerinde hacamat yapıldığında, genellikle yüksek tansiyon, saç dökülmesi, fıtık ağrıları ve akciğer rahatsızlıkları gibi noktalarda çözüm elde edilir.
- Kulak altı veya kısmen biraz aşağı kısmında uygulama yapıldığında da kulak, burun, diş, karaciğer, safra kesesi ve boğaz rahatsızlıkları, göz rahatsızlıkları, karaciğer rahatsızlıkları ve baş titremesi için çözüm elde edilebilir.
- Bel bölümünde uygulandığında idrar tutamama ya da fıtık rahatsızlıkları üzerinde ve kuyruk sokumunda uygulandığında ise prostat, basur ve adet düzensizliği gibi noktalarda tedavi elde edilebilir.
- Kürek kemiklerinin arka kısmında uygulama yapıldığında, kalp ve akciğer rahatsızlıklarında, kemiklerin alt kısmında ise karın ağrısı ve mide rahatsızlıklarında çözüm elde edilebilir.
- Bacak bölümlerine gelindiğinde; baldır kısımlarında hacamat uygulanırsa, yüksek tansiyon, idrar yolu problemleri, ayak ağrıları ve sedef rahatsızlığı için çözüm sağlanabilir. Diz ve çevresinde uygulama yapıldığında; basur, böbrek rahatsızlıkları, ayak ağrıları, diz rahatsızlıklarında ve ayak bileğinin iç kısmında uygulandığında ise hemoroit gibi rahatsızlıklarda çözüm sağlanabilmektedir.
Hacamat Günleri Nelerdir?
Hacamat tedavisi sadece tıbbi ve alternatif tıp ile ilgili bir yöntem olmayıp, İslamiyet’te sünnet olarak da görüldüğü için bilhassa belli günlerde tedavi uygulanması gerekmektedir. Genellikle ilkbahar ve sonbahar mevsimlerinde uygulanması, hastalıklara karşı tedavi elde etmek açısından tercih edilmektedir. Bu dönemlerde hicri takvimin takip edilmesi ile birlikte her hicri ayın 14’ü ile 28’i arasında geçirilen tekil günlerde yani 15-17-19-21-23-25-27 gibi hicri takvim günlerinde yapılması daha uygun görülmektedir.
2021 Hacamat Takvimi‘ne göz atarak 2021 Hacamat Günlerini öğrenebilirsiniz.
Hicri takvime uygun olarak bakıldığında, hacamat ayın 15’inci gününden sonra ay çekimi yaşandığı nedeniyle yoğun kan dolaşımı ile karşılaşıldığı için bugünlerde daha verimli sonuçlar ortaya çıkarabilir. Sadece hasta kişilerin değil sağlıklı kişilerin de yılda 2 ile 4 defa arasında uygulama yaptırması uygun görülmektedir. Bilhassa sağlıklı kişilerde mevsim değişimleri sırasında yılda en az 2 defa yapılması doğru görülmektedir.
Kişilerde herhangi bir hastalığının tedavisi oluşturulması gerekiyorsa, hacamat uygulanması için mevsim ve ay dönümlerine bakılmaksızın hafta içerisinde Pazartesi-Salı-Perşembe-Pazar günleri uygulama yapılması doğru kabul edilmektedir. Eğer yine denk geliyorsa, hicri takvime göre ayın 15’inden sonraki tek günlerde bu tedavi takviminin oluşturulması daha doğru olacaktır.